W zależności od rodzaju mleka, warunków klimatycznych, zwyczajów regionalnych, na świecie powstało wiele różnych napojów fermentowanych. Kefir był wyrabiany na Kaukazie. jogurt w Bułgarii, leben w Syrii i Egipcie, a kumys pochodzi z terenów nad Wołgą.
W obecnych czasach, kiedy coraz częściej zwracamy uwagę na żywność o walorach prozdrowotnych, obserwowany jest wzrost zainteresowania produktami fermentowanymi, np. mlekiem fermentowanym. Ciekawym i dobrym tego przykładem jest jest kefir.
Importowane proso proroka
Skalisty teren i surowy klimat północnego Kaukazu (pasma gór Elbrus), a także bezgraniczne pustynie centralnej Azji zmuszały tamtejsze kaukaskie plemiona do hodowli bydła. Głównym pożywieniem tamtejszych ludów było mięso i mleko. Mleko fermentowane ziarnem kefirowym, nazywanym przez tubylców prosem proroka. Owo ziarno kefirowe to żyjące w symbiozie kultury bakterii kwasu mlekowego i drożdży.
Odczucia płynące ze spożywania kefiru, osiągnęły w pewnym momencie tak wysokie notowania, że twierdzono, że to sam Mahomet dostał od Allacha receptę na jego sporządzenie.
Kefir znany jest szerzej w zachodniej Europie w zasadzie od początków wieku XX.
Wiąże się z tym pewna romantyczna historia. To wtedy podobno udało się uzyskać od kaukaskiego Bek-Mirzy Bajczarowa tajemnicę jego wyrobu. Pewien moskiewski kupiec wysłał do księcia swoich ludzi, aby się dowiedzieli, jak wyrabiać ten tajemniczy napój, o którego zdrowotnych właściwościach krążyły legendy. Mirza sekretu wyrobu kefiru nie chciał wyjawić ani sprzedać. Spodobała mu się jednak młoda Rosjanka, Irina, wysłana w delegacji handlowców. Mirza porwał ją i chciał pojąć za żonę. Żandarmi uwolnili jednak dziewczynę, a ona wycofała oskarżenie w zamian za kefirowe grzybki. Pierwsze butelki z napojem nazywanym kefir zaczęto sprzedawać w Moskwie. Źródło: http://stosmakow.blox.pl/2014/07/Napoje-z-mleka-na-lato-2.html
Marketing szeptany
Dobry PR zawdzięczamy rosyjskim, a następnie polskim lekarzom oraz przyrodnikom, którzy badali właściwości lecznicze kefiru. Pierwsze wzmianki o keifrze pojawiły się w roku 1882.
Kobiety na medal
Moda na kefir do Polski została przywieziona przez kobietę. Klaudia Sigalina, przeprowadzając się z Gruzji do carskiej wówczas Warszawy, z jednej z kaukaskich wsi przywiozła ze sobą grzybki fermentacyjne. To właśnie ta przedsiębiorcza kobieta, była twórczynią Pierwszego Specjalnego Zakładu Kefirowego, przy ul. Królewskiej 31 w Warszawie.
Parter kamienicy przeznaczony został na sklepy. Chyba największą sławę zdobył wówczas mieszczący się tu Pierwszy Specjalny Zakład Kefirowy Klaudii Sigaliny. „W owych czasach produkcja kefiru była bardzo rozpowszechniona i każda wytwórnia dbała o jakość i odrębność swojego produktu” – pisał Andrzej Jeżewski. Na wystawie zakładu widniał ogromny, gipsowy model gór Kaukazu. Nie przypadkiem. Pani Klaudia w reklamach podkreślała, że wraz ze swoim wynalazkiem przybyła do Warszawy z Kaukazu. Czy tak było w istocie? Być może. W każdym razie pierwszy jej kiosk mieścił się w pawilonie na terenie Ogrodu Saskiego, a jeszcze w 1896 r. na warszawskiej wystawie higienicznej jej wytwórnia otrzymała złoty medal z napisem: „Za rozpowszechnianie kefiru i wyborową produkcję tegoż”. Jednak Klaudia Sigalina nie ograniczała się do produkcji i sprzedaży samego kefiru. Oferowała też śmietankę, mleko sterylizowane i homogenizowane. Źródło: http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,97596,1856428.html
W roku 1896 za rozpowszechnianie i wyborową produkcję kefiru Klaudia Sigalina zdobyła złoty medal na warszawskiej i paryskiej wystawie higienicznej.
Źródło: http://stosmakow.blox.pl/2014/07/Napoje-z-mleka-na-lato-2.html
Jak wynika z ogłoszenia (Kurier Warszawski;1905), picie kefirów było popularne na podstołecznych działkach i w miejscach wypoczynku. Ówczesne domy wypoczynkowe zapewniały kuracje kefirowe.
Innym znanym w Warszawie producentem kefiru był K. Życki, który na łamach magazynu Listek zamieszczał swoje anonse reklamowe. Jego zakład kefirowy mieścił się przy ulicy Chmielnej 15.
Od tego czasu kefir stał się popularnym i lubianym napojem mlecznym w Polsce.